BAKENEKO
Onderzoekstrailer voor BAKENEKO: https://vimeo.com/960204250/76ed281711
Een montage van onderzoeksmateriaal (uit het onderzoek The Whole Shebang)
Unheimliche landschappen
gefilmde lichaamsdelen
Scenebeelden van onderzoek
Inhoudelijke quotes
“Het helen van trauma is geen quick fix, zoals een appendix eruit halen. het gaat over jaren ploeteren, doorkabbelen en hopen dat de slachtoffers het overleven, totdat ze voldoende veerkracht hebben gevonden om het trauma te integreren en vervolgens te accepteren.”
Spreker 1 “De twijfel die je toelaat, de twijfel die je toelaat is nul, maar je blijft twijfelen. Dat is minder tegenstrijdig dan het klinkt misschien…Ik blijf ervan overtuigd dat ik voortdurend moet blijven twijfelen. Voortdurend moet zeggen: ‘is er niet een andere kant van deze medaille?’Is het misschien toch niet net iets anders? Dat moet ik blijven doen. Tot aan het einde van de zaak tot de uitspraak er is.”
Spreker 2 “En ook na de uitspraak nog?”
Spreker 1 “ja, dan ook nog”
Spreker 2 “is dat niet behoorlijk frustrerend? Af en toe.. “
Spreker 1“Als dat frustrerend is, dan is dat het lot van de rechter. “
Ja, we weten dat ook uit volwassenrelaties dat er maar 40 tot 50% mensen goed gehecht zijn, hè dus…
Knuffelstijl, dat was dat je haar tegen je borst aandrukte.
En. Over het haar streek en heel klassiek wat troostende woorden… liefst zo oprecht mogelijk, dan konden ze in ieder geval weten hoe het met ons gesteld was tijdens hun malheur.
Ik zou graag willen getuigen voor al diegenen die ervoor hebben gekozen om te sterven in plaats van in ontkenning te leven.
Al diegenen die gek zijn geworden, ziek, krankzinnig
Al diegenen die de chaos niet uit hun ingewanden konden krijgen,
al diegenen die uiteindelijk van ouderdom stierven, maar tegelijkertijd in tweeën gesplitst en verwoest waren.
Al diegenen die hun hele leven hebben gezwegen
Ik getuig samen met hen allen voor al diegenen die deze stem niet hebben.
Ik wil alleen maar zeggen wat we hebben meegemaakt:
het is horror, het is extreme eenzaamheid.
Het is een kilheid, het is een misverstand.
Het zijn de diepten van de mensheid op de plaats waar alles verwoest is.
Het heeft geen woorden,
het is een hel en wij zijn een menigte.
We zijn verschanst in stilte en angst, maar we bestaan en wij zijn ook één van de gezichten van de mensheid.
En wat ik zou willen zeggen is dat al deze mensen naar het licht streven en dat dit werk naast mijn verhaal ook voor hen is.”
Spreker 1 Oke, was het een fijne aanraking, of niet?
Spreker 2 Ja.
Spreker 1 Was het een leeftijdsgenoot, of niet?
Spreker 2 Nee.
Spreker 1 Was het in huis, nee, binnenshuis?
Spreker 1 Nee.
Spreker 2 Dat is wat Het is.
Spreker 1 Dus het was door een volwassene en was het een volwassene die ja, waar je cursus of les bij volgde?
Spreker 2 Op beide ja, dus ja volwassenen. En ja, het was een les, ja.
Spreker 1 Was het op school?
Spreker 2 Nee.
Spreker 1 En de aanraking…
Was het…In de streek van de schouders of de armen?
Spreker 2 Op verschillende plekken.
Spreker 1 Bovenlichaam?
Spreker 2 Ja.
Spreker 1 Onderlichaam?
Spreker 2 Ja, ja.
Spreker 1 Was het een soort massage dan?
Spreker 2 Nee.
Spreker 1 Was het door een professioneel iemand?
Spreker 2 Ja, ja.
Spreker 1 Heeft het u geholpen met iets?
Spreker 2 Ja, ja klopt.
Spreker 1 Heb je ervoor moeten betalen?
Spreker 3 Dat vind ik wel een goeie vraag.
Spreker 1 Ja, mijn mama.
Spreker 3 Was het in aanraking door een dokter?
Spreker 1 Nee.
“Waarom het soms zo lang duurt voor het tot een aanklacht komt?
Ik denk dat er twee verklaringen voor zijn.
Daarvoor heb ik een verhaaltje nodig. Er was… jaren geleden waren… er werden statistieken bekend gemaakt in hoeveel procent van de huishoudens kinderen misbruik plaatsvond en dat was een percentage waar ik helemaal van achterover viel en wat ik absoluut niet geloofde en waar ik zelfs tegen Maaike - die een beetje meer in dat vak zit dan ik - zei van, dit… dit kan gewoon niet waar zijn. Dan gebeurt het daar bij de buren en dan bij ons niet. En dan daar bij de buren weer wel, dat zijn percentages die niet kunnen.
Zij bleef heftig volhouden dat er goede onderzoeken waren die dat gedaan hadden tot ik te maken kreeg met kindermisbruikzaken…
En ontdekte dat het in een bepaalde plaats in Drenthe en een bepaalde wijk in die plaats… huis aan huis aan huis aan huis gebeurt en zelfs normaal gevonden wordt.
En dan denk je, verdomd, als dat daar overal gebeurd, heb ik… dan hoeft het bij ons in de buurt helemaal niet te gebeuren om toch dat percentage te halen. Dat asl verhaal.
Dat betekent ook dat er…Posities zijn… Waar… Wat wij kindermisbruik noemen daar niet als kindermisbruik ervaren wordt. Daar moeten meisjes tegen kunnen, zei tegen Maaike letterlijk een oma van een kind dat misbruikt was door haar oom. Een oma zei: Daar moeten meisjes tegen kunnen. Dat is normaal. Dus ook zij had dat aan den lijve ondervonden. Ook zij vond dat normaal.
Dat zijn redenen. Meerdere redenen waarom het pas later aan het licht komt, het normaal vinden.
Heel erg over de schreef gaan en ik zeg ja, zo gebeurt dat altijd in onze families en er zijn, ik weet inmiddels dat er van die families zijn, een hele wijk is het.
En de tweede reden is de schande voor de familie. En ook daar wordt nog heel erg veel… Probleem mee gehad van… Ik wil niet dat het gebeurd is en als het gebeurd is, dan wil ik niet dat bekend wordt dat het gebeurd is. En dat zijn voor mijn gevoel redenen waarom het bij kindermisbruik soms heel lang verborgen blijft en bij sommige helemaal nooit aan het licht komt.”
Ja, Ik heb altijd beweerd dat dat mijn eerste herinnering is, maar je zult inmiddels begrijpen dat ik daaraan twijfel of dat echt een herinnering is. Maar wat gebeurd is, is dat ik ;en dat weet ik dat het echt gebeurd is; dat wij in de oorlog, terwijl de bommen op ons dorp vielen in de kelder van de melkfabriek bivakkeerde. En op een gegeven moment ben ik met de hond van die familie naar buiten gelopen terwijl de bommen daar vielen aan een van mijn.. een van de nichten van mijn vader heeft mij toen buiten nogal bruusk opgehaald en naar binnen gebracht. En ze heeft de indruk dat ze daarmee mijn leven gered heeft. En dat heeft ze me heel vaak verteld, dus ik weet niet wat ik mij herinner of wat ik uit de verhalen van toen ik mij nog… dat ik door de verhalen die daarna verteld zijn mij het beeld herinner…
Ja dat wij…wij niet zo.
Ik gebruik het verkeerde woord, maar je begrijpt wel wat ik bedoel dat wij niet zo handtastelijk waren wij…
Gebruikten ons lijf in beperkte mate om onze blijdschap te uiten of om ons gevoel van waardering of ons gevoel van geborgenheid wat wij met onze kinderen wel heel nadrukkelijk hadden, maar die… dat was in ons gezin er maar in beperkte mate, hoe hoezeer ook wij een gezin hadden wat heel hecht was en wat… waar ik alleen maar hele goede herinneringen aan heb.
Als een kind angstig is, ja, dat niet direct gaan overspoelen met allemaal moeilijke vragen, hè? Proberen in contact eerst te komen, hè?
En als het niet wil spreken, het efkes laten.
Soms is dat ook op de grond gaan zitten.
Ik denk dat vertrouwensband heel belangrijk is en dat je een relatie moet hebben met je cliënt of de persoon die je vertegenwoordigt en dat je moet proberen die persoon op zijn gemak te krijgen, zodat die op een zeg maar zo gericht mogelijke praatstoel terechtkomt.
Zijn verhaal en het gevoel geven dat zijn verhaal ertoe doet, want dat is vaak het enige wat je hebt. En … euh… Daar kun je ook heel erg je geduld bij verliezen Als je denkt van, nou ja … Dat.. die gevoelens heb ik wel eens, wanneer blijkt dat iemand precies weet hoe het in elkaar zit, maar op de een of andere manier, dat is pas na een dag of wat, mee komt dan denk je van, oh ja, nou had het nou eerder gezegd.
Hoe vaak na een zitting of tijdens een zitting dat je bij een man in behandelingen ineens je cliënt dingen hoort zeggen dat je denkt van ja.. dit is, dit is helemaal niet voorzien. Dus… Dan moet je ingrijpen..
Spreker 1: Daarin vind ik ‘La vita e bella’ een hele mooie film. Die zit daar midden in een oorlog en de volwassenen zegt: “Het is hier allemaal oké, het is hier een feestje.” Dus allez. Kinderen kun je heel veel wijs maken, hè? En achteraf, als die volwassen zijn, dan kunnen die wel terugkijken daarop. Maar ja, onze hersenen zijn pas af rond ons 24e hè dus.
Spreker 2: Sowieso is ons geheugen het minst betrouwbare orgaan dat we hebben. Dan hebben we ook nog een talig geheugen en niet-talig geheugen, hè.
Spreker 1: Ja ja hè ja.
Spreker 2: Ja.
Spreker 1: …Onze hippocampus, wat eigenlijk onze bibliotheek van onze hersenen is, die begint pas te ontwikkelen op 18 maanden of zo, hè. Dus alles wat daarvoor gebeurt, wordt wel in het lijf opgeslagen, maar daar zijn geen descripties aan verbonden hè, van gebeurtenissen in die tijd. Je hebt de foto's van je verleden, maar dat geheugen is inadequaat, maar het zit wel in je lijf, in je interne werkmodellen opgeslagen, in je scripts, hoe je naar de wereld kijkt, hè, Als je als baby niemand had die je kwam troosten, verschonen en uiteindelijk stop je maar met schreeuwen, dan is je intern werkmodel “Ik moet het hier zelf doen, hè? Ik ben een overlever, ik moet niet vertrouwen op de anderen ook, hè?” En wat niet oké is natuurlijk hè. Dus er wordt heel veel ook op een niet-talige manier opgeslagen.
Spreker 1: Je ziet dat daar… We werken ook heel sterk met - allez gij ook hé - the ‘window of tolerance', hè? Dat eigenlijk voortdurend in ‘hyper arrousal’ was. Dat zeggen we dan als ze uit dat raampje is en dan zie je inderdaad die overbeweeglijkheid, die ogen die gelijk schoteltjes in haar hoofd staan en zo priemen… Die handen die voortdurend frutselen en bewegen. Niet stil kunnen zitten. Ook de kamer uitlopen en dan weer terug binnenkomen en dan weer terug uitlopen, dan weer terug binnenkomen… Ja, heel onrustig en niet met een kalm brein daar kunnen zitten. Ja, geen taal daarvoor hebben, maar het lijf spreekt dan op dat moment ook, hè?
Spreker 2: Het is een beetje detective ook zijn.
Spreker 1: Ja, ja, ja, ja. Vooral open stellen voor wat een kind laat zien en dan van daaruit voorzichtig… Ik vind dat vooral belangrijk: niet te snel tot conclusies komen. En vooral open te staan.
Spreker 2: Ja puzzelstukjes samenleggen, hè?
Spreker 1: zit jij eigenlijk vol met herinneringen, denk je?
Spreker 2: Ik denk niet helemaal vol, maar bijna helemaal vol.
Spreker 1: En ik heb een vraag voor jou: waar zitten die herinneringen dan allemaal? Weet je dat?
Spreker 2: Zo, in een soort kast en als je die open doet, zie je zo allemaal herinneringen zo daarin.
Spreker 1: Dus een grote kast, doe je open en dan kan je die allemaal…. En dan kun je er een paar uitkiezen?
Spreker 2: Ja.
Spreker 1: Oké, en hoe ziet jouw kast eruit? Weet je dat? Met al die herinneringen?
Spreker 2: Zo…wit met zo…Groene strepen of zo?
Spreker 1: Oké. En is die kast van hout of van metaal of van…
Spreker 2: Hout.
Spreker 1: Van hout, ja… En waar zet je dan… Heb je bijvoorbeeld leuke herinneringen? Waar zet je die in die kast?
Spreker 2: Bovenaan rechts in het hoekje.
Spreker 1: Bovenaan rechts. Oké. En dan de bijvoorbeeld… De grappige herinnering?
Spreker 2: In het midden.
Spreker 1: In het midden van de kast. Oké, dat je er makkelijk bij kan?
Spreker 2: Ja.
Spreker 1: Oké, bijvoorbeeld… enge herinneringen: waar zou je die zetten?
Spreker 2: Meer aan de zijkant.
Spreker 1: Aan de zijkant van de kast? Ja.En bijvoorbeeld… droevige herinneringen: waar zou je die zetten?
Spreker 2: Aan de andere kant van de blije herinneringen.
Spreker 1: Oké, dus op rechts zijn de blije, grappig in het midden en de enge en de droevige dan aan de linkerkant in de kast?
Spreker 2: Ja.
Spreker 1: En kan je die kast ook toe doen dan, af en toe?
Spreker 2: Ja..
"Ik heb zo twee klassen, dus in de ene klas is echt voor de les en de andere klas is zo om kringmomentjes en die dingen allemaal en dan begin ik zoal van al van ehm… Al wie deze ochtend cornflakes heeft gegeten, die mag al naar de kring gaan. En al wie deze ochtend een boterham heeft gegeten, mag naar de kring. En dan zie ik al: wie blijft er nog zitten? En dan kan ik zo ook al eens zien of ze allemaal wel iets hebben gegeten. Hebben ze wel iets gedronken op deze ochtend en zo.
Dus dat zijn eigenlijk soort manieren om te kijken: Heeft Iedereen z’n ontbijt gehad en heeft iedereen eigenlijk zijn… Verzorgd geweest?
Ja en eigenlijk… Die kinderen weten dat zelf niet, maar zo weet ik ook wel… Ten eerste is dat om ervoor te zorgen dat ze niet allemaal tezamen naar de kring stormen. Je kunt ook zeggen: Rij één naar de kring, rij twee naar de kring en rij 3. Dat doe je dan ergens anders op de dag wel, maar dit is eigenlijk ook een manier om zo ja… Zo weet ik eigenlijk ook…
Ja, wie heeft er een goede ochtend gehad? wie is er rustig wakker geworden? Wie heeft er rustig gegeten? Ja."
Een gelukkig kind is die dingen die die de dingen doet waar ze je en die kun je zien waar ze zelf iets mee heeft … huppelen of zingen of luid praten of dat soort kwesties dat denk ik dat een gelukkig kind is, althans op een bepaalde leeftijd. Daarna na de puberteit en op de scholen zijn er natuurlijk heel andere omstandigheden.
Een gelukkig kind… (lacht) Is een kind dat spontaan speelt. Ja, met een vrij open houding in de klas zit toch wel. Ja vrij veel lacht. Ja niet per se lacht, maar zo ja, dingen spontaan doen, dingen… Ja, die spontaniteit denk ik, is voor mij echt wel een gelukkig kind.
Spreker 1
Wat is een gelukkig kind?
Spreker 2
Ik denk… Ik denk dat dat in ieder geval met blij zijn te maken heeft. Content zijn denk ik, dat vind ik heel belangrijk.
Het is een kind. Wat…wat in beginsel content is, wat in beginsel vertrouwt.
Dus vertrouwen… content zijn… Dat zijn de dingen waarvan ik denk.
Ik denk dat het gedrag bij iemand die gelukkig is dat dat…ontspannen is.
Dat wil niet zeggen dat iemand die gespannen is niet gelukkig is. Ik kan me bij mezelf wel het moment herinneren dat ik redelijk gespannen was en toch gelukkig was, maar… ik geloof toch dat ontspannen zijn, dat dat ook wel geluk verraad.